1

Dark'tan Öte Dark'tan Ziyade


Netflix’in alengirli dizisi Dark 2. sezonuyla, bir kez daha boş bir iş olmadığını yüzümüze çarparak gitti. Şimdi bekle ki 3. sezon gelsin. Bu kadar karışık bir anlatımın altından kalkabilmek gerçekten çok zor bir iş. Ne varsa Alamanlarda var diyerek ayakta alkışlıyorum. Arabaları gibi dizileri de sağlam oluyormuş. (Gerçi bi ara Volkswagen’ler bi sebeple toplatılmıştı ama ).

Dizinin karmaşıklığından pek çok kişi dert yandı, “kim kimdir necidir akılda tutamıyoruz” diyenlere aile ağaçları, zaman krokileri falan çizildi. Bizse burada arka plana odaklanacağız. Biz de dizi gibi karışık ilerleyeceğiz. Dizinin karmaşıklığını biraz daha derinleştirerek, hayatın ve dolayısıyla dünyanın, hoop oradan da evrenin karmaşıklığına dalacağız. 

Girişimizi birinci sezon 2. Bölümde Jonas’ın, otel duvarına astığı çizimlerle yapalım. 

Görüldüğü üzere Theseus’un Minotauros’u öldürmesini gösteren bir resmimiz var. 

Azra Erhat’ın Mitoloji Sözlüğü’ne göre:

Theseus: Dor ırkının büyük kahramanı Herakles’in örneği üzerine Atina’da uydurulmuş bir kişidir, efsanesi de Herakles efsanesinin motifleriyle bir araya getirilmiş, bu yakıştırmalara Atina’nın ülkülerini yansıtan kişisel ve toplumsal bazı temalar eklenmiştir. Ayrıca Atinalılar Theseus’u efsanevi değil de tarihsel bir kişi sayarlardı. “Theseus’suz hiçbir şey yoktur” Atina’da özdeyiş olmuştu.

Minotauros: Adı Minos’un boğası anlamına gelen Minotauros insan bedenli, boğa başlı bir canavarmış. Tanrı Poseidon’un kral Minos’a gönderdiği bir boğa ile Minos’un karısı Pasiphae’den dogmaymış. Minos bu korkunç yaratığı saklamak için mimarı Daidalos’a Labyrinthos sarayını yaptırmış. Theseus, Minos’un kızı Ariadne’nin yardımıyla Minotauros’u öldürmüş. Minotauros Girit sanatında derin izler bırakmış olan Girit’e özgü bir boğa kültünün simgesi olsa gerek.

İlahi bir tesadüf olarak, Martha’nın tiyatrodaki rolü Ariadne. 


Ariadne: Minos’la Pasiphae’nin kızı. Theseus, Girit’e Minotauros’la çarpışmaya geldiğinde Ariadne onu görmüş ve görür görmez de tutulmuştu. Minotauros’un bulunduğu bin bir dehlizli Labyrinthos mağarasında kaybolmaması için eline bir yumak iplik vermişti. Theseus da karışık ve karanlık dehlizlerden ilerledikçe yumağı açıp ipliği yere bırakıyormuş. Canavarı öldürdükten sonra çıkış yolunu ona bu iplik göstermiş. Sonra da Ariadne’yi kaçırıp Naksos adasına varmışlar. Ama Theseus kızı o adada bırakıp gitmiş, bir gece kız uyurken gizlice kaçmış. Ariadne uyanıp bakmış ki adada yapayalnız, ama üzülmeye vakit kalmadan tanrı Dionysos gelmiş, kızın güzelliğine vurulmuş ve onu alıp Olympos’a götürmüş. Düğün hediyesi olarak Ariadne’ye Hephaistos’un yaptığı altın bir taç vermiş, sonra da taç gökte bir yıldız olmuş (Theseus, Dionysos).

Ariadne’nin “yumağı” sadece burada değil mağarada da karşımıza çıkıyor. Sanırım bu da mağaranın “Labyrinthos” olması anlamına geliyor.

Labyrinthos: Labyrinthos, sonsuz ve girift dehlizlerden meydana gelen bir yapıya verilen addır. Mısır’da bu çeşit yapılar yeraltında mağaralar kazılarak yapılırdı ve çoğunlukla kral mezarı olarak kullanılırdı. Yunan mythos’unda bu kelime Girit kralı Minos’un ünlü mimar Daidalos’a yaptırdığı ve içinde Minotauros’u sakladığı yapı için kullanılır. Labyrinthos kuruluşundan da anlaşıldığı gibi Yunanca bir kelime değil, Anadolu dillerinden üremedir. Girit’e de oradan gelmiş olsa gerek. Girit Labyrinthos’u yeraltında değil, yer üstünde yapılmış bin bir oda ve koridordan kurulu çapraşık bir yapıdır. Efsaneye göre Minotauros’u öldürmeye giden Theseus’a Ariadne bir yumak iplik vererek onun Labyrinthos’a girdikten sonra yolunu şaşırmadan çıkmasını da sağlamıştır (Daidalos, Ariadne). Labyrinthos adı iki ağızlı balta anlamına gelen ve Girit din ve sanatında olduğu gibi Anadolu’da da izleri görülen “labrys” kelimesinden türemiş olabilir.

Labirentler birçok kadim kültte en sevilen inisiyasyon yerlerinden biriydi. Amerikalı Yerliler, Hintliler, Persler, Mısırlılar ve Yunanlılar’a ait çok sayıda böylesi labirentler bulunmuştur. Bu labirentlerden bazıları yalnızca taşlarla işaretlenmiş yollardan ibaretken, diğerleri tapınakların altındaki kasvetli dehlizlerde veya içi oyulmuş dağlarda kilometrelerce alana uzanıyordu. Ünlü boğa başlı Minotaur’un yaşadığı ünlü Girit labirenti, hiç kuşkusuz Girit Gizem Okulları’nın bir erginleme yeriydi. (Manly P.Hall - Tüm Çağların Gizli Öğretileri)

Ayrıca mağaradaki ipimiz “ouroboros”da son buluyor. Ouroboros mitolojilerde kendi kendini yiyen bir yılan olarak gösterilir. Kendini yaratmayı sembolize eder. Bu kendini yaratış sürekli bir döngü halindedir. Jonas mağaradaki kapıdan geçtiğinde hem labirente hem de sonsuzluğa adım atmış olur. 


Birinci sezon 6. bölümde, Jonas mağarada Ariadne'nin ipini takip ederken, Marthada  tiyatro sahnesinde Ariadne rolündedir...


Theseus ve labirent simgelerinin hemen yanında ilginç bir şekilde Tycho Sistemi’ni görmekteyiz. 

Tycho Brahe, Dünya’yı evrenin merkezi olarak ele almış, gezegenlerin güneşin etrafında döndüklerini, daha sonra ise gezegenler ve güneşin hep birlikte Dünya’nın etrafında döndüklerini ileri sürmüştür. Bu sisteme “Tycho Sistemi” adı verilir. Duvarda bu sisteme bir atıf olması gerçekten tuhaf. Belki de yazarlar dizinin merkezi olan Winden Kasabasını, bu Dünya’nın (dizinin) merkezi olduğunu belirtmek için kullanmışlardır. 



Şimdi geldik en civcivli yere. Mitoloji’den geçtik, Tycho Brahe’ye selamımızı çakıp Kabala’ya uzandık. Yanda görülen şekil Kabalist Hayat Ağacı’dır (Sefirot). 

Sefirot Ağacı üç dikey sütun üzerinde düzenlenmiş 10 ışık küresi ve bunları birbirine bağlayan 22 yoldan oluşur. Bu on küreye Sefirot denir ve 1’den 10’a kadar olan sayılar bunlara atfedilmiştir. Üç sütundan sağ sütuna Merhamet, sol sütuna Şiddet ve sağ sütuna uzlaştırıcı güç olarak Ilımlılık sütunu denir. Sütunların ayrıca Bilgeliği, Kuvveti ve Güzelliği temsil ettikleri söylenebilir. Bunlar evrenin üçlü temelini oluşturur; çünkü her şeyin kökeninin üç olduğu yazılmıştır. 22 yol, İbrani alfabenin harfleridirler ve tarot destesinin Büyük Sır kartları bunlara tayin edilmiştir. (Manly P.Hall - Tüm Çağların Gizli Öğretileri)



Aşağıdaki şekil ise DÖRT ALEMİN KABALACI ŞEMASI’dır


Şekilde X 3 ile A 1 arasındaki koyu çizgi orijinal noktanın sınırlarını oluştururken, bu daha koyu çizginin içindeki eşmerkezli daireler noktadan çıkan tecellileri ve alemleri gösterir. Bu nokta nasıl dış halkalar olan X 1 , X 2 ve X 3 halkaları içinde kalıp bireyselleşmiş varlığın ilk tesis edilişini temsil ediyorsa, noktanın içindeki kırk eşmerkezli halka tarafından sembolize edilen aşağı evren ise ilk Taç’tan evrimleşen, bununla birlikte onun içinde kalan aşağı yaratımı temsil eder. Bu Taç, Tanrı olarak adlandırılabilir ve ilahi erkler, semavi varlıklar, yıldızlara ait alemler ve insan, onu içinde yaşar, hareket eder ve var olur. A 1 içindeki bütün halkaların ilksel nokta tarafından içerilmesi çok önemlidir. Bu noktada büyük X 1 halkası, yani AYN SOF’un aurik yumurtasıyla çevrelenmiştir.

Her halka kendi doğasında içindeki bütün halkalarda ve dışındaki bütün halkalarda vardır. Böylece A 1 -ilksel nokta- kapsadığı geri kalan otuz dokuz halkaya hükmeder. Bu halkaların hepsi kendi tanrısallıklarıyla orantılı olarak değişen ölçülerde onun doğasından pay alır. Sonuç olarak A 1’den D10’a kadar olan bütün alan noktanın içindedir ve halkalar onun içinde vuku bulan bölünmeleri ve AYN SOF’un soyut doğasının içinde ondan taşan tecellileri gösterir. Halkaların gücü şeklin ortasına doğru zayıflar, çünkü Güç veya Erk hükmedilen şeylerin sayısıyla ölçülür. Her halka, içindeki halkaya hükmederken, dışındaki halkanın hükmüne tabidir. Dolayısıyla, A 1 kendi haricinde otuz dokuz halkaya hükmederken, B 1 kendi haricinde yirmi dokuz halkaya hükmeder. Demek ki A 1 , B 1’den çok daha güçlüdür. En yüksek spiritüel sağlamlık, kararlılık çemberin kenarında olduğu için en büyük maddi kesiftik veya süreksizlik, şeklin ortasındadır. Halkalar merkeze yaklaşıp Erk bakımından düştükçe madde ve töz bakımından güçlenir. D 10 fiili toprak elementlerini sembolize eder. Ayrıca merkeze yaklaştıkça titreşim oranı da azalır. Demek ki A 2 halkasının titreşimi A 1 halkasından düşükken A 3 halkasından yüksektir. A 1 yaratımın en yüksek küresiyken D 10 en düşük küresidir. A 1, yaratımın yöneticisi, A, B, C ve D halkalarına hükmederken, AYN SOF’un üç halkasına hükmedemez. Bu yüzden kendisinden çıkmış olduğu dile gelmez, tarif edilemez Yaratıcı’nın önünde eğilir. (Manly P.Hall - Tüm Çağların Gizli Öğretileri)

İsaac Luria’da Evren yaratılışı:

İsaac Luria’nın Kabalası, eksiksiz bir yaratılış kuramı ortaya koymaktadır. Aşağıda ayrıntılı biçimde görüleceği gibi bu kuram üç evrede ele alınmaktadır. İlk aşamada, tüm evreni kaplayan Sonsuz “Ain Sof” kendi içine doğru büzülmüştür, bu evre “Tzimtzum” (büzülme/çekilme) adıyla anılır. Ancak sonsuzun sonluda kapsanması olanağı olmadığı için ikinci aşamada kendini sınırlayan sınırları/kapları kırarak ve içindeki uyum da bozularak evrene yayılmıştır. Bu evre de “Shevirat ha-Kelim” (kapların kırılması) olarak adlandırılır. Ve üçüncü aşamada ise insanoğlunun mistik çabaları “kavannot” ile kutsal ışığın en yüksek formu “Adam Kadmon”un yeniden doğması “Tiqqun” (restorasyon, tamirat) ile gerçekleşecektir.
 
ADAM KADMON
Her şey, hiçbir şey (Ain)’den, bir şey (Yesh)’in ve onun örülmesiyle meydana gelen sonsuzluk (Ain- Sof)’dan meydana çıkmıştır. Ain-Sof, bu meydana çıkış olayını, kendisinden bile gizli olan ve merkezdeki bu metafiziksel boşluktan bir tzimtzum hareketiyle gerçekleştirdi. Başlangıçta var olan adam (Primordial Man), Adam Kadmon ve bütün sayısız dünyalar (ki Olamot-Âlemler olarak adlandırılır) bu boşluktan ortaya çıktı.

İlk Âdem’in gözlerinden, ağız, burun ve kulaklarından çıkıp geri dönen ışıklar, 10 ilk örnek (archetypal) değeri yani Sefirot’u ve 22 kutsal harfi (Otiyot Yesod) oluştururlar. Bunlar, Evrenin temel ilkelerinin yapı taşları ve her şeyin yapısal elemanlarıdır.

Bu ışımalar, yayılmanın ötesindeki sonsuzluğun (Ain-Sof) ışıklarını da kapsayan ilk kab’ı (Kelim) biçimlendirir. Ancak bu ilk kap ne bu yayılmaları ve ne de Kapların kırılması (Shevirat ha-Kelim) olarak bilinen kozmik felâketi kapsayamaz. Bu kap parçalanmış ve değişmiştir. İlkin anlamlı gruplar olarak toplanan harfler, aslında anlamsızlığın kutsal metinleriydi. Evrendeki bu kopma, Tanrı ile ilk Âdem gibi, erkeklikle dişiliği ve tüm özelliklerin karşıtlıklarını ortaya çıkardı.

Kırık kapların Metafiziksel boşlukta yuvarlanması, Kutsal ışığın görkemli kıvılcımları gibidir. Önceden karanlığın katmanlarında örtülü dururken yakalanan bu kıvılcımlar, Sitra Acra’ya, yani diğer yana düşerler ki bu dünya, Bilgeliğin, Anlayışın, Bilişin, Aşk’ın, Adaletin, Güzelliğin vs. dünyasıdır. Kırılmadan sonra, örtülü duran ışıklar ve kaplar Kellipot (kabuklular) olarak bir araya gelerek birleştiler ve sonuçta; bizim dünyamız (assiyah-yapma dünyası)’a kondular. Bu dünya, hem olabilecek en kötü dünyadır hem de paradoksal olarak aynı zamanda bu alanın kurtuluşunu sağlayabilecek en iyi dünyadır.

Kapların kırılması sonucunda, Primordial Adam da kendi ruhunun çokluğu içine kısmen kırılmıştı. Bu sırada, yaşadığımız dünyanın biçimleri aynı örnekler veya Kellipot olarak, “Diğer yan”da sürgündeydi. Bu yüzden, dünyada yaşayan her kadın ve erkeğin görevi, kendi kıvılcımları’nın (netzotzim) özüyle, gerçek yaşamda karşılaşma şansını yakalamak ve o ruhları yükseltmektir. Aynı zamanda, İlk Âdem’in beş partzufim (Tanrının kişilik olarak yüzü) figürünü ve Sefirot’u yeniden yapılandırmaktır. İnsan ve dünya, karı koca arasındaki evlilik ilişkisinde olduğu gibi karşıtıyla uyumunu yeniden kurmalıdır.

Kadın veya erkek, herkes kendi yaşamlarında birbirleri ile karşılaştıklarında, olayları ve şeyleri kapsayan uygun kıvılcımı birbirlerinden geri alırlar. Her karşılaşma ve her bir yaşam, kutsal ışığın kıvılcımının parlaması ve öteki karanlık dünyaya dalması için bir fırsat olup “Kıvılcımın yükselmesi”nin, Tikkun ha-olam’ın aracı ve dünyanın yeniden yapılmasıdır.

Kaosu ve şeytanı yenerek Dünyanın kurtarılması ve yeniden kurulması, anlamsız olana anlam kazandırmaktır. Sonsuz tanrının, Ain-Sof’un yeniden tamamlanmasının mutlak güveni ise, Sefirot’un sembolize ettiği somut ve soyut değerleri gerçekleştirmekle olanaklıdır. Lurianik sistemde, Tanrısallık (Ain-Sof, sadece dünyanın kaynağı değil, bundan daha çok, Dünya, insanlık ve Tanrıyı da içeren bütün teozofik sistemle özdeştir) Ain-Sof’un tamamlanması, sadece insanoğlunun kendini yeniden yapmaya yönelik çabaları ile olanaklıdır. (A. Ekrem Ülkü – Kabala)

Görüldüğü üzere dizi baya “karışık” kaynaklardan yararlanarak kendine bir dünya oluşturmuş. 2. sezonda Elizabeth’i Tycho Sistemi’nin olduğu bir kitaba bakarken görüyoruz. Hemen ardından Kybalion adlı kitabı eline alıyor. Bu kitap da kaos’a yeni bir tad katıyor. 😊 

Kybalion 1912 yılında basılmış Hermetik Yasaları anlatan küçük bir kitaptır. Kitapta yer alan sadece şu cümle bile senaristlerin bu kitaba ithafını haklı kılıyor: “Her şey ikilidir (dual); her şey iki kutba sahiptir, her şeyin kendi zıt çifti vardır; benzeyen ve benzemeyen aynıdır; zıtların doğası bir, dereceleri farklıdır; uçlar buluşurlar; bütün hakikatler yarım hakikatlerdir; bütün paradokslar uzlaştırılabilir.” 

“Her sebebin bir sonucu, her sonucun bir sebebi vardır; her şey yasaya göre olur. Değişim bilinmeyen yasadan başka bir şey değildir; birçok nedensellik planı vardır, hiçbir şey bu yasadan azade değildir.” Kybalion

Dizide sürekli olarak her şeyin aynı şekilde tekrar etmesi gerektiği vurgulanıyor. Claudia’nın uğraşı hep bu yönde. Jonas ise tüm bu ıstıraptan kurtulup evreni tekrar eski düzenli haline getirme peşinde olarak görülüyor. Ancak 2. Sezonda görüyoruz ki Jonas, Adam olarak her şeyin başındaki kişi olarak beliriyor. Başlangıç Son’dur, Son da Başlangıç. Ouroboras iş başındadır ve kendi kendini yaratır. Kaosu ve şeytanı yenerek Dünyanın kurtarılması ve yeniden kurulması, anlamsız olana anlam kazandırmaktır. Sonsuz tanrının, Ain-Sof’un yeniden tamamlanmasının mutlak güveni ise, Sefirot’un sembolize ettiği somut ve soyut değerleri gerçekleştirmekle olanaklıdır. Dizide Kabala’nın yer alması tesadüf değildir. Nuh ve Adam isimleri tesadüf değildir. 

“Kabalanın kökenleri meşru bir münakaşa konusudur. Kabalacı Gizemlerin ilk inisiyeleri, onun ilkelerinin insanın düşüşünden önce, Tanrı tarafından bir grup meleğe öğretildiğine inanırdı. Melekler, daha sonra, Kabalanın ilkelerini anlayarak kendi kayıp mülkünü kazansın diye, sırları Adem’e öğretmiştir. Adem’e Kabala sırlarını öğretmek için Melek Raziel gönderilmiştir. Bu zor bilimi öğretmek için her patriyarka ayrı bir melek gönderilmiştir. Şem’in öğretmeni Tophiel’dir, İshak’ın öğretmeni Rafael’dir, Musa’nın öğretmeni Metatron’dur ve Davut’un öğretmeni Mikhail’dir (Bkz. Faiths of the World).

Christian D. Ginsburg şunları yazar: “Adem’den Nuh’a, Nuh’tan onu yanında Mısır’a götüren İbrahim’e verilmiştir; İbrahim peygamber ise bu sırların bir kısmını açıklamıştır. Bu sayede Mısırlılar Kabalanın sırlarını öğrenmiş, diğer Doğu ulusları ise onu felsefe sistemlerine katmıştır.” (Manly P.Hall - Tüm Çağların Gizli Öğretileri)

Sezon 1 Bölüm 8’de Jonas ve H.G. Tannhaus (H.G. = H. G. Wells?) Nietzsche’nin Bengi Dönüş Teorisi hakkında konuşurlar. 

Nietzsche’nin Bengi Dönüş Teorisi: Bilimsel bir teori olarak bengi dönüş, evrendeki tüm olay ve deneyimlerin sonsuza değin sürekli olarak tekrarlanacak olmasıdır. Nietzsche bu fikrini şu birkaç varsayım üzerinde temellendirir. 1)Evren belirli bir miktarda enerjiye sahiptir (enerjinin korunumu kanunu), 2) enerjinin bürünebileceği durumların sayısı sınırlıdır, 3) zaman sınırsızdır. Bu üç öncülü temel alarak, Nietzsche her şeyin sonsuz biçimde tekrarlanacağı çıkarımını yapar. Kişisel bakış açısına göre ise bu şu anlama geliyor; kendi hayatımız, başımıza gelen her şey ve tüm yaşantılarımız kendini sürekli olarak tekrar ederler.

Yani özgür irade yoktur…

Şimdi bir de vakaya Fizik açısından bakalım:

Fizikteki başlıca temel sorulardan birisi, evrende herhangi bir fiziksel sistemde veya alt sistemlerde özgür iradenin varlığı ve yokluğuyla ilgilenir.

Fizik, doğanın mekanik olduğu, yani bir makine gibi işlediği fikrini temel alır. Bir makine aslında bir sistemdir, ve böylece tanım gereği, her biri bir spesifik, muhtemelen farklı fonksiyona sahip olan, hepsi birlikte spesifik bir amacı yerine getirmek için çalışan elementler koleksiyonudur.

Örneğin, bir müzik topluluğu bir insanlar sistemidir, her biri farklı bir müzik enstrümanını çalar ve hepsi de bir yönetmen tarafından kontrol edilir ve böylece bir bütün olarak grup spesifik bir melodiyi doğru bir biçimde seslendirebilir. Fizikte, doğada bulunan sistemler, arzu edilen derecede gerçekçi bir biçimde sistemi temsil eden bir model oluşturarak çalışılır.

Şimdi ise tüm evreni bir sistem olarak ele alalım: bilgilerimizin en iyisine göre, madde parçacıklar birbirlerine Planck uzunluğundan (önünde 34 tane sıfır ve ondalık virgülü olan 16 sayısı, metrenin trilyon kere trilyon kere trilyonda biri) daha yakın konumlarda ölçülemezler, bu da madde için durumların ayrık olduğu fikrini ortaya atar………

Eğer Büyük Patlama Teorisi’ne inanırsak, ki evrenin sürekli genişlemesi bu teorinin doğru olabileceğine en büyük işarettir, evrenin başlangıç noktası, evrenin biz de dahil şu anda bildiğimiz ve algıladığımız haline genişlemiş bir tekil noktaydı (tekillik olarak da bilinir). Eğer böyleyse, Büyük Patlama ile bizim aramızda nedensel bir ilişki vardır. Diğer bir deyişle, özgür irade mümkün değildir ve bütün eylemlerimiz, basitçe bu ilk olayın bir sonucudur. Bu bakış açısı “determinizm” veya “süper-determinizm” olarak bilinir. Eğer evrenin ilk başlangıç durumunun, bir rasyonel sayıyla temsil edildiğine inanırsak, evrenin periyodik, kaotik olmayan doğada global olarak öngörülebilir olduğu sonucunu çıkarabiliriz. Fakat eğer başlangıç durumu, bir irrasyonel sayı ile temsil edilirse, evrenin periyodik olmayan, kaotik ve böylelikle doğada sadece yerel olarak öngörülebilir olduğu sonucunu çıkarırız.

Bugün evrenin kaotik olduğunu biliyoruz.
…………
Evrenin açıkça kaotik olmasından dolayı zaman tersinirliğini global olmaktan ziyade sadece yerel olarak gözlemleyebiliyoruz. Bu da özgür iradenin, evrenin içsel doğasından ziyade bizler tarafından öznel olarak algılanmasından dolayı bizler için kaçınılmaz bir illüzyon olduğu anlamına gelir. (https://bilimfili.com/evrende-ozgur-irade-var-midir/)

Eğer Büyük Patlama Teorisi gerçekse”nin üzerinde durmak lazım. Şu bağlantıyı paylaşmasam olmazdı: http://dunya48.com/kultur-yasam/bilim/23815-rennan-pekunlu-buyuk-patlama-ya-karsi-bildiri-ve-richard-feynman-in-konusmasi

Nietzsche’nin “Bengi Dönüşü” dediği şey aslında Doğu Medeniyetlerinin mitoslarında yer almaktadır. Nietzsche Böyle Buyurdu Zerdüşt’de şöyle der: “Her şey gider ve her şey geri gelir; varlığın tekerleği daima döner. Her şey ölür ve her şey yeniden çiçek açar. Varlığın yılı sonsuza devreder. Her şey kırılır, her şey yeniden yapılır. Varlığın evi daima aynı evdir. Her şey ayrılır ve her şey yeniden buluşur. Varlığın halkası daima kendisine sadık kalır.”

Şimdi de Joseph Campbell’den okuyalım: 

“Doğu yaşamında hâlâ temel olan sonsuz dönüş mitosu, bütün zaman boyunca tekrar tekrar ortaya çıkan sabit biçimlerin düzenini sergiler. Güneşin günlük hareketi, ayın dolunay ve koğuşum halleri, yılın bitip tekrar başlaması ve organik doğum, ölüm ve yeni bir doğum ritmi, evrenin yapısında temel bir özellik olarak devamlılık mucizesini gösterir. Dünyanın gittikçe yaşlandığı ve daha kötü durumlara düştüğü altın, gümüş, bakır ve demir çağlarına ilişkin eski mitosu hepimiz biliriz. Şu an kargaşa içine düşmesi, yalnızca tekrar taze çiçek gibi yenilenip ortaya çıkmak, kaçınılmaz yolu katetmeye başlamak için kendiliğinden yenilenmesi anlamına gelir. Zamanın olmadığı bir zaman, hiçbir dönem olmamıştır. Zamanın içinde, sonsuzluğun bu kaleydoskop oyununun olmadığı bir zaman da olmayacaktır.

Dolayısıyla, ne insan ne de evren için kişisel özgünlük ve çabayla kazanılacak bir şey vardır. Kendilerini ölümlü gövdeleriyle ve onun edimleriyle tanımlayanlar, elbette ki her şeyi acıyla dolu bulurlar, çünkü onlara göre her şeyin sonu gelmektedir. Fakat kendileri de dâhil her şeyin çevresinde döndüğü sonsuzluğun hareketsiz noktasını bulanlar için her şey olduğu biçimiyle kabul edilebilir, hatta gerçekten de muhteşem ve mucizevi görülür. Sonuç olarak, bireyin ilk görevi kendisine verilen rolü oynamaktır, aynı güneşin ve ayın, çeşitli hayvan ve bitkilerin, suların ve yıldızların yaptığı gibi; direnmeden, hata yapmadan oynamak ve o zaman, belki mümkün olursa bilincini her yerde hâkim olan bütünlük ilkesiyle özdeşleştirebilir.

Bu düşündürücü metafizik kaynaklı geleneğin, ışık ve karanlığın, dünyayı yaratan bir dansla, kozmik gölge oyunu sergileyen rüya gibi büyüsü; hesaplanamaz zamanlardan kalma bir imgeyi çağdaş dünyamıza taşıyor. İlkel biçimiyle temel mitosun Afrika’dan doğuya, Hindistan yoluyla Güneydoğu Asya’ya, Okyanusya’dan Brezilya’ya kadar uzanan geniş ekvator kuşağının cangıl köylerinde; doğum ve ölüm bulunmayan, ama cinayet işlenmesiyle ikisinin de var olduğu, rüya gibi bir başlangıç zamanını anlattığı bilinmektedir. Kurbanın gövdesi kesilmiş ve gömülmüştür. Toplumun beslendiği bitki bu gömülen parçalardan ürediği gibi, bu meyvelerden yiyen herkesin üreme organları oluşmuştur. Dolayısıyla, ölüm dünyaya cinayetle gelmiştir ve kendi zıddıyla, üremeyle dengelenmiştir; yaşamı tüketen şeyin kendisi olan yaşam, sonsuz yolculuğuna başlamıştır.

……….. Yaratılışta ilerlemeci, zaman kavramını temel alan yeni mitoloji, zamanın başlangıcında her şeyin bir defada yaratıldığını, sonra düşüşün geldiğini ve hâlâ devam eden yeniden yükselmenin bunu izlediğini kavramsallaştırmaktaydı. Dünya artık sonsuzluk içinde basit bir zaman gösterisi değil, iki güç arasındaki daha önce görülmemiş kozmik bir çekişme alanıydı; bu güçlerden biri ışık diğeri karanlıktı.

Bu kozmik restorasyon mitolojisinin en eski peygamberi, görüldüğü kadarıyla İranlı Zerdüşt’tür. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmemektedir. MÖ y. 1200 ve 550 tarihleri arasına yerleştirilmektedir. Yani yaklaşık aynı tarihler arasında yaşadığı tahmin edilen Homeros gibi, belki de bir insan olarak değil, bir geleneğin simgesi olarak kabul edilmelidir. Adıyla ilişkilendirilen sistem, “Doğru Düzen’in ilk babası, güneş ve yıldızların yolunu tayin eden”  bilge efendi Ahura Mazda ile her şey mükemmel biçimde yaratılmışken en küçük parçanın bile içine sızan, aldatıcı, bağımsız yalan ve kötülük ilkesi Angra Mainyu arasındaki çelişkiye dayanmaktadır. Dolayısıyla, dünya iyilik ve kötülüğün,  ışık ile karanlığın, bilgelik ile şiddetin zafer kazanmak için çekiştiği bileşimdir. Her insanın ayrıcalık ve görevi -yaratılışın bir parçası olarak o da iyi ve kötünün bileşimidir- gönüllü olarak ışığın savaşı kazanması için mücadeleye katılmayı seçmesidir. Zerdüşt’ün, dünyanın yaratılmasından on iki bin yıl sonra doğmasıyla, iyiliğin yararına çelişkide belirleyici bir aşamaya gelindiği kabul edilmektedir. Ve on iki bin yıl sonra, mesih Saoşyant olarak geri döndüğünde, son savaş patlak verecek ve evrenin yanmasıyla karanlık ve yalan ilkesinin sonu gelecektir. Bundan sonra her yer ışığın olacak, tarih kalmayacak ve Tanrı (Ahura Mazda) Krallığı bozulmamış haliyle ezeli olarak kurulacaktır.

Burada insan ruhunun yeniden konuşlandırılması için gizil bir mitik formülleştirmenin bulunduğu görülüyor; ruh zaman içinde ileri doğru çekiliyor, insan evrenin Tanrı adına yenilenmesinden bağımsız olarak sorumlu tutuluyor ve böylelikle yeni, gizil olarak siyasal (nihai olarak düşünsel olmayan) kutsal savaş felsefesi oluşturulmuş oluyor. Bir İran duasında, “Bizler o yenilenmeyi sağlayanlar ve dünyayı ilerletenler, mükemmelliğe eriştirenler gibi olabilir miyiz?” diye soruluyor.” (Joseph Campbell – Doğu Mitolojisi)
…………
Hindu inanç sistemi, evrenin tamamının tek bir ana kaynak tarafından sağlanan elementlerden oluştuğu düşüncesi üzerine kurulu. Dolayısıyla kozmik yapı içinde var olan canlı ya da cansız her varlık ya da nesne, birbirlerinden ne kadar ayrı ve farklı görünürse görünsün, aslında sıkı organik bağlarla birbirine bağlanmış, tek bir bütüne ait parçacıklar. Varoluşun temel ilkesi olarak Hindu kozmogonisinde kendini çok güçlü biçimde hissettiren bu evren kavrayışı, mitolojik kaynaklarda da çoğunlukla yalın bir sembolizm uzantısında karşılık buluyor.

Bu sembolizmin en tipik örneği, Hindu kültüründe ilk kez Markandeya Purana adlı geleneksel metinde değinilen “kozmik yumurta” kavramı. Pralaya Denizi, yani evrenin çözülme ve dağılış aşamasında ortaya çıktığı varsayılan büyük kozmik deniz üzerinde yüzen tek bir yumurta, evrenin tamamını oluşturan tüm maddi unsurları içinde barındırıyor. Çözülme ve yıkım süreci noktalanıp yeni yaratılış aşamasına gelindiğinde, bu yumurtanın Brahma tarafından kırılıp açıldığı; sarısı, akı, kabuğu ve içindeki diğer muhtelif elementlerle birlikte, hem maddi evreni hem de içinde yaşayan tüm canlıları oluşturduğu anlatılıyor söz konusu metinlerde.

........... Brahma’nın Günü olarak bilinen zaman diliminin uzunluğu, Hindu kaynaklarında gayet net ve kesin olarak belirtilmiş: Tam 4 milyar 320 milyon yıl. Hemen ardından, yine aynı uzunluktaki Brahma’nın Gecesi alıyor sırayı. Böylece iki yaratılış arasında geçen zaman, yani döngünün tamamı, sekiz buçuk milyar yılı aşıyor. Bu kesintisiz, sonsuz sayıda yinelenen döngüsel zaman sistemi, Hindu kültüründe Kala Chakra adıyla anılıyor; yani “Zamanın Çarkı”.

Brahma’nın günü, yani evrenin biçimlenmesinden evrilip yok oluşuna dek geçen süre, kendi içinde farklı bir döngüsel yapıyı daha barındırıyor ki bunlar da Yuga adı verilen uzun çağlar. Tıpkı yeryüzünün herhangi bir noktasındaki gözlemci için geçerli olan dört farklı mevsim gibi, Kalpa adı verilen süreç içinde de birbirini izleyen dört farklı evrensel çağ, yani yuga yer almakta:

Krita Yuga
1,728,000 yıl
Treta Yuga
1,296,000 yıl
Dvapara Yuga
864,000 yıl
Kali Yuga
432,000 yıl

Bu dört çağın toplamı, Catur Yuga adıyla anılan, 4.32 milyon yıllık bir süreye eşit. Hindu düşüncesine göre Brahma’nın bir günü (yani evrenin doğum-evrim-yıkılış aşamalarını içeren büyük döngü) içinde Catur Yuga tam bin kez yineleniyor. (Burak Eldem – Kozmik Okyanus)

Sürekli döngüler üzerine kurulu bir evren. Dark bize bunu, zaman yolculuğunun paradoksal sonuçlarıyla veriyormuş gibi görünüyor. Oysa görüldüğü üzre (tabii dizideki karakterlerden ve olaylardan bağımsız olarak) bunlar yaşadığımız dünyanın bilinen olayları. Bizler sadece bunları ya bilmiyoruz ya da bilmemeyi seçiyoruz. Zaman yolculuğu vardır yoktur bilinmez ama yukarıda yazılanlar yaşadığımız dünyanın inanç sistemlerinin göbeğinde yer alır. Bizlere sunulan bilimsel teoriler bile zaman içerisinde “dogma”ya yenik düşer…

“New Scientist (7 Mayıs 1994) “Başlangıçta Patlama Vardı” başlıklı bir makale yayınladı. Bu makalenin yazarı Colin Price, bir bilimci olarak eğitim almış ve çalışmıştı, ama şimdi bağımsız bir cemaat papazıdır. Şunu sorarak başlar: “Büyük patlama teorisi kutsal kitaba bu kadar mı ait? Veya başka bir şekilde ifade edelim, Yaratılış hikâyesi bu denli bilimsel mi?” Ve kendinden emin bir iddiayla bitirir: “Hiç kimse büyük patlama hikâyesini Tekvin kitabının ilk iki bölümünün yazarlarından daha iyi takdir edemezdi.” Bay Price’ın kuşkusuz dili sürçerek de olsa kesin bir doğrulukla büyük patlama hikâyesi olarak tanımladığı şeyin arkasında yatan mistik felsefenin tipik bir örneğidir bu.” (Alan Woods, Ted Grant - Aklın İsyanı - Marksist Felsefe ve Modern Bilim)

“Her şey, hiç birşey (Ayin)’den, bir şey (Yesh)’in ve onun örülmesiyle meydana gelen sonsuzluk (Ain- Sof)’dan meydana çıkmıştır. Ain-Sof, bu meydana çıkış olayını, kendisinden bile gizli olan ve merkezdeki bu metafiziksel boşluktan bir tzimtzum hareketiyle gerçekleştirdi. Başlangıçta var olan adam (Primordial Man), Adam Kadmon ve bütün sayısız dünyalar (ki Olamot-Âlemler olarak adlandırılır) bu boşluktan ortaya çıktı.” (Isaac Luria Kabalası)
Büyük Patlama ve Ouroboros


“Gerçek, tuhaf bir şey.
Gizlemeye çalışabilirsin ama bir şekilde su yüzüne çıkmayı başarır.
Hayatta kalmak için yalanı, gerçeğimiz yaparız.
Unutmaya çalışırız.
Artık unutamayıncaya kadar.
Dünyanın gizemlerinin yarısını bile bilmiyoruz.
Karanlıkta geziniyoruz.” (Mikkel’in mektubundan)


Sezon 1 Bölüm 8’de 33 sayısı anlatılır. Biz de şunları ekleyelim: Süleyman’ın ilk tapınağı ilk ihtişamıyla 33 yıl ayakta kaldı. Bu sürenin sonunda Mısır Kralı Shishak tarafından yağmalandı ve nihayet MÖ 588 yılında Nebuchadnezzar tarafından tümüyle yıkıldı ve Kudüs halkı Babil sürgününe gönderildi (Bkz. General History of Freemasons Robert Macoy.) Ayrıca Kral Davut, Kudüs’te 33 yıl hüküm sürmüştür. Mason tarikatı 33 sembolik dereceye bölünmüştür, insan omurgasında 33 parça vardır ve İsa, hayatının 33. yılında çarmıha gerilmiştir. 



Sic Mundus Creatus Est: Hermes’in Zümrüt Levhası’ndan alınmış bir sözdür. “Böylece Dünya Yaratıldı.” 

Simya işinin anlamı ve yapısı, Zümrüt Tablet’te (Tabula Smaragdina) özetlenir. Kendini, Hermes Trismegistos’un bir vahyi olarak sunar ve ortaçağ simyacıları tarafından böyle kabul edilir. Bunun en erken zikredilişi, Cabir ibn Hayyan’a ait bir sekizinci yüzyıl metninde bulunur. (Tyanalı Apollonius’un da bu metne sahip olduğu söyleniyor.) 


“Yalansız dolansız, kesin ve güvenilir olarak doğrudur, yukarı aşağı ile uyum içindedir ve aşağı olan yukarı ile uyum içindedir, öyle ki bir olan, mucizevi bir biçimde işler. Her şey mevcudiyetini tek olanın iradesine borçlu olduğu için, her şeyin kökeni bir olanın, en gizlenmiş olan, tek Tanrı’nın yaptığından gelir. Bu tek olan şeyin babası Güneş, annesi Ay’dır; rüzgâr onu karnında taşır; fakat gıdası toprak ruhudur. O tek olan şey (Tanrı’dan sonra) evrendeki her şeyin babasıdır. O bir toprak ruhu ile birleştikten sonra kudreti kusursuzdur. Nazik ısı ve titizlikle toprak ruhunu kaba ve kesif olandan ayır. Büyük miktarlarda yerden göğe çıkar, ardından aşağı iner, yerde yeniden doğar ve aşağı olanla yukarı olanın kudreti artar. Bununla bütün dünyanın şanına kavuşursun. Bütün güçlerin kuvveti budur. Bununla her şeyin üstesinden gelebilir ve kesif ve latif her şeyi dönüştürebilirsin. Dünya bu şekilde yaratılmıştır (“Böylece Dünya Yaratıldı); bu yol gizlenmiş yoldur. Bu nedenle bana Üç Kere Büyük Hermes (başka bir metinde Hiram Telat Mechasot), özde bir görünüşte üç denir. Bu tesliste bütün dünyanın bilgeliği saklıdır. Burada bitmiştir. Güneşin etkileriyle ilgili söylediklerimle zümrüt tablet sona erer.” (Manly P.Hall - Tüm Çağların Gizli Öğretileri)


HERMES MERCURIUS TRISMEGISTUS

Bütün sanatların ve bilimlerin ustası. Bütün sanatlarda kusursuz olan. Üç âlemin yöneticisi. Tanrıların kâtibi. Hayat Kitabının Bekçisi. Üç Kez Yüce, İlk Akıl, kadim Mısırlılarca Evrensel Aklın cisimleşmesi olarak kabul edilirdi. Büyük bir ihtimalle Hermes adında büyük bir bilge ve öğretmen mevcut olmuş olsa da, bu tarihsel şahsiyet onu Kozmik Düşünce İlkesiyle özdeşleştirmeye çalışan efsanevi anlatılar yığınından ayırmak imkânsızdır. 

Evet, Dark küçük bir kasabada geçen paradoksu bol bir zaman yolculuğu hikayesi. Ama alt metni gayet dolu ve kendisine yarattığı evren oldukça tutarlı. Mitolojilere, dinlere, ezoterizme pek çok gönderme içeriyor. Burada ele aldığımız konular gözümüze çarpanlar arasından seçtiklerimiz.  Daha pek çok gönderme olduğuna şüphe yok. 

Dizi hakkında söyleyeceklerimiz burada sona eriyor. Zaman paradoksları ve dizide yer alan Higgs Bozonu, Tanrı Parçacığı gibi konulara, web’de yeterince kaynak olduğundan girmiyoruz. 


3

Klaus Schmidt - Göbekli Tepe


Yaklaşık 12.000 yıl önce, Fırat ve Dicle Nehirleri arasında kalan bölgede, insanlık tarihinin en önemli değişimlerinden biri yaşanmaktaydı. İnsanoğlu avcı-toplayıcı bir yaşam tarzından, yerleşik hayata, çiftçi-üretici düzene geçmek üzereydi. 12.000 yıl öncesinin avcı toplayıcılarının bu geçiş döneminde, sandığımız gibi mütevazi ve basit bir yaşam tarzıyla yetinmemiş olduklarını, aksine, görkemli bir evre yaşadıklarını, Göbekli Tepe’de bize bıraktıkları izlerde görebiliyoruz. Göbekli Tepe’nin etkileyici anıtsal buluntuları yetkin bir taş işçiliğini yansıtmakta, taş üzerinde kabartma tekniğiyle yapılarak aktarılan motiflerin içerik zenginliği ise karmaşık bir düşünsel düzeye ulaşıldığını göstermektedir. Tüm bu bulguların yanında, eserlerin nitelik ve nicelikleri gözlemlendiğinde, rastlantısal değil düzenli bir tekrarlama şeklinde saptanabilen büyük boyutluluk, anıtsallık ve sayısal yoğunluk, arka planda olması gereken gelişkin sosyal düzenin, organizasyon ve koordinasyon kabiliyetinin ipuçlarını vermektedir. 12.000 yıl öncesinden günümüze ilettiği bu kapsamlı bilgi hazinesi ile, geçmişimizin önemli bir zaman dilimi hakkında daha önce düşünmemizin dahi mümkün olmadığı soruları üretebilmemizi sağlayan Göbekli Tepe, emsalsizliği ile biz bilim insanlarını olduğu kadar, belki daha da fazla, bulunduğu toprakların insanlarını etkileyen, haklı olarak gururlandıran eşsiz bir değerdir.


Bilibili Yavrucak, Zıbartan Teması © 2017 - 2021 Bilibililer